ŠUM NA SRCU I UROĐENE SRČANE MANE

Šum na srcu je česta skoro svakodnevna pojava u pedijatrijskoj praksi. Smatra se da više od 50% zdrave djece ima šum na srcu i naziva se funkcionalni ili fiziološki šum. Dječiji ljekari ga najčešće otkriju tokom infekcije djeteta praćene povišenom temperaturom. Naravno, iskusan pedijatar je sposoban da napravi razliku između fiziološkog i organskog šuma i najčešće ne saopštava odmah roditeljima da njihovo dijete ima šum. Potrebno je sačekati da prođe infekcija i uporediti kvalitet i jačinu ovog šuma - ako je šum slabiji ili je nestao, potpuno je sigurno da se radilo o fiziološkom šumu, a ukoliko je šum istog intenziteta potrebno je uputiti dijete dječijem kardiologu. Promenljivost jačine šuma u osnovi karakteriše funkcionalni šum, za razliku od šuma kod bolesnog srca koji je uglavnom mnogo jači i bitnije se ne mijenja tokom vremena.

Kada roditelji saznaju da njihovo dijete ima šum na srcu potrebno je da obave konsultaciju sa dječijim kardiologom koji će obaviti auskultatorni pregled, snimiti EKG i nakon urađenog ultrazvučnog pregleda srca djeteta isključiti ili potvrditi postojanje srčane mane. Pregled kod dječijeg kardiologa nije hitan, posebno ako dijete nema nikakvih tegoba. Naročito se to odnosi na veću djecu, djecu uzrasta preko 2 godine. Sve teške urođene srčane mane se po pravilu ispoljavaju u prvim danima ili mjesecima života, pa je vjerovatnoća da dijete, kome su ljekari prvi put otkrili šum u školskom uzrastu, ima tešku srčanu manu, veoma mala.

Ukoliko se pregledom dječijeg kardiologa potvrdi da se radi o funkcionalnom šumu, odnosno da je srce djeteta potpuno zdravo, ispitivanje je završeno. Roditeljima je potrebno objasniti da će njihovo dijete i narednih godina imati šum na srcu koji će se povremeno čuti jače, a povremeno slabije (ili nestati), a da će definitivno nestati najkasnije do puberteta.

U međuvremenu, čak iako se čuje šum, dijete je sposobno za normalne životne aktivnosti, a može se baviti i sportom.

Kada ultrazvučnim pregledom dokažemo da nema urođene srčane mane, dalje kardiološke kontrole su nepotrebne, osim kod djece koja su naročito izložena fizičkim naporima tokom bavljenja vrhunskim takmičarskim sportom.

Međutim, nisu svi šumovi na srcu fiziološki. Najčešći uzrok nefizioloških šumova na srcu jesu urođene srčane mane, a šum koji ljekari auskultuju je često prvi znak koji upućuje na mogućnost postojanja urođene srčane mane. Treba znati da se šum kod ove djece ne mora čuti prvih dana nakon rođenja djeteta. Najčešće se šum na srcu, zbog brzog otpuštanja novorođenih beba iz porodilišta, otkrije na prvim pregledima u dječijim dispanzerima, odnosno pred redovno primanje vakcina.

Urođene srčane mane su urođene anomalije srca i velikih krvnih sudova grudnog koša. Usljed tih anomalija dolazi do promjene toka krvi kroz pluća i srce što se manifestuje raznim tegobama u vidu cijanoze, zamaranja, osećaja gubitka vazduha, gubitka svijesti...

Oko 0.8-1% novorođenčadi ima neki oblik urođenih srčanih mana. One se najčešće dijagnostikuju u fetalnom periodu uz pomoć ultrazvuka, neposredno poslije rođenja ili ranom djetinjstvu.

Najčešće urođene srčane mane
Komorski defekt septuma
Pretkomorski defekt septuma
Duktus arteriozus (Botali)
Stenoza pulmonalnog ušća
Stenoza aortnog ušća
Tetralogija Falot
Transpozicija velikih krvnih sudova

Međutim neke urođene anomalije srca se zbog svojih blagih simptoma dijagnostikuju tek u odraslom dobu. Najčešće urođene anomalije koje se sreću kod odraslih su pretkomorski defekt septuma (atrijalni septalni defekt), Duktus arteriozus (Botali), bikuspidni aortni zalistak.

Opširnije:


www.savetipedijatra.com